Aİ rəsmisi daha sonra Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası nazirlərin 11-ci iclası və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası nazirlərin 3-cü iclası çərçivəsində Xəzər-Qara dəniz-Avropa Yaşıl Enerji Dəhlizi üzrə qeyri-rəsmi Rəhbər Komitə/Nazirlər Görüşündə iştirak edib. İclasda gündəlikdə dayanan bir sıra vacib mövzular müzakirə olunub. Bəzi ekspertlərin fikrincə, Yorgensenin səfəri sadəcə enerji sahəsi deyil, siyasi aspektdən də müsbət dəyərləndirilməlidir.
Bakı ilə Brüssel arasında buzlar əriyir? Aİ rəsmisinin səfəri barışığın əlaməti sayıla bilərmi? Azərbaycan hökuməti Avropa İttifaqı və ona bağlı institutlarla gərginliyi sonlandırır?
Globalinfo.az-a danışan Milli Məclisin Beynəlxalq Münasibətlər və Parlamentlərarası Əlaqələr Komitəsinin sədri Səməd Seyidov deyib ki, Azərbaycanın yaratdığı reallıq və apardığı siyasət dünya ölkələri tərəfindən getdikcə qəbul olunub inkişaf etdiriləcək:
“Bu, mütləq həqiqətdir. Ona görə ki, bizim yürütdüyümüz siyasət hansısa bir ölkənin daxili işinə müdaxilə yox, əksinə dövlətlərin qitələr ilə əlqələrinin qarşılıqlı hörmətinə birbaşa dəlalət edir.
Bakıda baş tutan Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası nazirlərinin 11-ci toplantısı bir daha onu sübut edir ki, enerji təhlükəsizliyi hazırda dünyanın əsas problemlərindən biridir. 24 ölkədən, 7 beynəlxalq maliyyə institutundan, 42 enerji şirkətindən qonaqlar gəlib.
Səməd Seyidov
Avropa ilə əlaqələr qurmaq, əslində bizim üçün çox vacibdir. Bir şeyi başa düşməliyik, Avropada bizə qarşı işləyən erməni lobbisi Fransa, bəzi QHT nümayəndələri və anti-Azərbaycan qüvvələrinin məqsədi ölkəmizin bu regionla münasibətlərinə xələl gətirməkdir. Avropanın əsas maraqları isə Azərbaycanla geniş şəkildə əlaqələr qurmaqdır. Dan Yorgensenin ölkəmizə gəlişi, Brüsellə Bakı arasında enerji sahəsində strateji tərəfdaşlığı təsdiqləməsi də bunu sübut edir.
Deputat bildirib ki, Avropa ilə Azərbaycan arasında münasibətləri pozmağa çalışan qüvvələr istəklərinə nail ola bilmədilər:
“Qətnamələr, bəyanatlar, konfranslar və erməni yalanları işə yaramadı. Sonda Avropanın öz milli maraqları üstünlük təşkil etdi. Bu maraqlar isə Azərbaycandan keçir.
Dünən Aİ prezidenti Ursula fon der Leyen Özbəkistanda ciddi bəyanatlar verdi. Vurğulamaq lazımdır ki, Daşkəndin də Avropa üçün əhəmiyyəti artıb və bu, bizi sevindirir. Ancaq Aİ-Özbəkistan əlaqələrinin Azərbaycansız inkişafı mümkünsüzdür. Özbək qazı Rusiya üzərindən Avropaya çatdırıla bilməz. Amma bunu Azərbaycan üzərindən daha sərfəli və təhlükəsiz şəkildə etmək olar. Göründüyü kimi, reallıqlar hazırda tam bizim lehimizədir və Avropa da bunu anlayır”.
Neft Araşdırmaları Mərkəzinin sədri, enerji məsələləri üzrə ekspert İlham Şaban isə deyib ki, Brüssel və Bakının küsülü olduğuna dair fikirlər yanlışdır:
“Yəni Dan Yorgensenin ölkəmizə səfəri hər hansı küsülülüyü aradan qaldırmaq məqsədi daşımır. Hazırda Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası nazirlərinin 11-ci toplantısı keçirilir. 2015-ci ildən etibarən mütəmadi şəkildə təşkil olunan bu tədbirə istər rəsmi Brüsselin, istərsə də Vaşinqtonun nümayəndələri qatılır. Bəzən olub ki, Avropa Komissiyasının enerji məsələləri üzrə komissarı bu toplantıda iştirak etməyib. Amma sözügedən halda da onun müavinləri toplantıya qatılır.
Budəfəki görüş üçün Bakıya çox böyük bir qrup gəlib. Təkcə enerji komissarı səviyyəsində deyil, bir çox ölkənin enerji nümayəndələri ölkəmizə səfər ediblər. Özü də sadəcə Cənub Qaz Dəhlizi boyunca olan ölkələr deyil, həm də digər dövlətlərin enerjiyə cavabdeh məmurları da paytaxtımızdadır”.
İlham Şaban
Ekspertin sözlərinə görə, rəsmi Brüssel Rusiyadan enerji asılılığına son vermək kursunu dəyişməyib:
“Aİ 2027-ci ilə qədər Rusiya qazından tam imtina etməyi hədəfləyirlər. Bunun nə dərəcədə reallaşacağını zaman göstərəcək. Avropa 2022-ci ilə kimi Rusiyadan 225 milyard kubmetr qaz alırdı. Bu göstəricinin 2027-ci ilə qədər 10 milyarda həddinə salınması ittifaq üçün böyük qələbə hesab olunacaq.
Azərbaycan sözünün üstə duran stabil təsisatçı ölkədir. Bundan başqa, 2030-cu ilə kimi yeni qaz yataqlarının istismara verilməsi hədəflənir. Bu da, Aİ üçün iqtisadi münasibətləri cəzbedici edir. Gündəlikdə duran məsələlərdən də görünür ki, Azərbaycan Avropaya bir istiqamətdə deyil, həm də quru vasitəsilə enerji nəql edəcək. Hesab edirəm ki, Aİ ilə Azərbaycan arasında enerji əməkdaşlığı güclənən xətt üzrə inkişaf edir. Yaxın 5 ildə isə bu tendensiya daha da irəliləyəcək”.
